Zwykle poród występuje między 37. a 42. tygodniem ciąży. Do tego czasu płód jest już wystarczająco uformowany i rozwinięty, aby mógł przystosować się do życia poza macicą. Czasem jednak do porodu może dojść przed 37. tygodniem ciąży. W takim przypadku noworodek jest uważany za wcześniaka, a stopień rozwoju jego organów jest uzależniony od czasu trwania ciąży.
Stopień dojrzałości i funkcjonowanie płuc mają znaczenie kluczowe dla przetrwania. W zależności od stopnia wcześniactwa płuca mogą być częściowo lub całkowicie niedojrzałe, a tym samym niezdolne do tego, by odpowiednio spełniać funkcje oddechowe.
Od dziesięcioleci firma Chiesi jest zaangażowana w problemy neonatologii, współpracując z personelem medycznym w zakresie poprawy jakości opieki nad wcześniakami. Dzięki tej ważnej relacji firma Chiesi zyskała pozycję globalnego partnera neonatologów, który dostarcza swoje leki ratujące życie do ponad 80 krajów na całym świecie i podejmuje działania zmierzające do wymiany najlepszych praktyk klinicznych.
Nie w pełni rozwinięty układ oddechowy oraz niedorozwój obszarów mózgu odpowiedzialnych za oddychanie to powszechny problem u wcześniaków, który nasila się znacząco u noworodków z niską masą urodzeniową. Stan ten powoduje epizody spontanicznego bezdechu, które zwykle definiuje się jako zatrzymanie oddychania na okres dłuższy niż 20 sekund. Klinicznie zatrzymaniu oddychania może towarzyszyć niższe tętno i/lub obniżony poziom tlenu we krwi. U noworodka, który przechodzi epizod zespołu bezdechu, może wystąpić bladość lub zasinienie skóry, czemu może towarzyszyć obniżenie napięcia mięśni. Krótszy czas trwania ciąży wiąże się z wyższym ryzykiem epizodów zespołu bezdechu, które zaczynają się zasadniczo pojawiać między 2. a 3. dniem życia.
Rozwiązaniem przy łagodniejszych epizodach może być dotykowa stymulacja noworodka, jednak w przypadku epizodów o ostrzejszym przebiegu konieczna jest interwencja farmakologiczna, tj. podanie leków stymulujących, np. kofeiny.
Adenozyna jest neurotransmiterem, który moduluje aktywność neuronów i zmniejsza wysiłek oddechowy. Kofeina ma bezpośrednio przeciwne działanie, gdyż blokuje interakcję adenozyny z receptorami komórkowymi, co powoduje zwiększenie szybkości oddychania.
Zespół ostrej niewydolności oddechowej noworodków to typowy objaw u wcześniaków. Zamiast poszukiwać pojedynczej nieprawidłowości, zespół ostrej niewydolności oddechowej zwykle służy do zbudowania kompleksowego obrazu klinicznego, w którym objawy są skutkiem niedojrzałości układu oddechowego. To jak poważna jest ta nieprawidłowość i jak często występuje ma bezpośrednio związek ze stopniem niedojrzałości; przy czym ryzyko jest większe w przypadku niemowląt urodzonych przed 28. tygodniem ciąży.
Niewydolność oddechowa u wcześniaków cierpiących na zespół ostrej niewydolności oddechowej spowodowana jest brakami w puli surfaktantu płucnego, który ma swój udział w powstawaniu błony wyściełającej wewnętrzną powierzchnię ścian pęcherzyków. Fizjologiczna funkcja surfaktantu polega na ułatwianiu poszerzania płuc i zapobieganiu ich zapadaniu się (niedodma) w fazie wydechu. Skutkiem braku surfaktantu są trudności z oddychaniem, a także niskie nasycenie tlenem, zwiększony wysiłek oddechowy oraz konieczność zapewnienia wsparcia oddechowego.
Pula dostępnego surfaktantu u wcześniaka jest zwykle bardzo ograniczona w porównaniu z tą, jaką dysponuje noworodek urodzony w terminie i ulega dalszemu obniżeniu na skutek zespołu ostrej niewydolności oddechowej. W razie potrzeby podanie egzogennego surfaktantu może złagodzić objawy tego zespołu poprzez uzupełnienie puli endogennego surfaktantu, umożliwiając tym samym odbudowę błony.
